Một câu hỏi mà khá nhiều bạn trẻ thắc mắc là tại sao người chết phải buộc chân tay; tại sao cần phải hú hồn người chết trước khi nhập quan,…v.v. Tất cả những câu hỏi đó sẽ được mình tổng hợp và giải đáp trong bài viết này.

Một số gia đình tin rằng việc này có ý nghĩa tâm linh quan trọng, giúp người đã khuất không bị lạc đường và trở về nơi an nghỉ. Tuy nhiên, nhiều người cũng cho rằng đó chỉ là một hình thức tôn trọng và chấp nhận sự chấm dứt của sự sống.

Bất kể ý nghĩa tâm linh hay chỉ đơn giản là sự tôn trọng, việc buộc chân tay là một nghi thức phổ biến trong văn hóa đồng Á Đông, là một phần của quá trình tiễn đưa cuối cùng cho người thân.

Những nghi thức này mang ý nghĩa rất sâu sắc và gắn bó với tôn giáo và văn hóa của mỗi quốc gia, giúp con người đối diện với sự chấm dứt của sự sống và thể hiện sự kính trọng và tình cảm cuối cùng đối với người đã khuất.

Vậy, tại sao người chết phải buộc chân tay?

Trong truyền thống tâm linh của người Việt Nam, Quỷ nhập tràng là một khái niệm được cho là liên quan đến việc buộc chân tay người đã khuất trước khi đưa vào quan tài. Theo phong tục đám ma của dân tộc Việt Nam, có rất nhiều truyền thống kỳ lạ tùy từng vùng địa phương.

Tại miền Bắc, ông bà ta thường dạy rằng: “Khi trong nhà có người chết, nếu không cột tay chân vào bả vai, sẽ bị quỷ nhập”. Quỷ nhập là những vong hồn của những người chết oan ức (chết bất đắc dĩ) vào buổi tối mà không kịp trăn trối gì.

Những vong hồn này không thể tái thế được, nên sống vất vưởng trên đình, trên cây, và nếu thấy người chết không được cột tay chân, họ sẽ nhập vào và khiến cho ma bật dậy, chạy điên khùng, và người nào bị chạm vào cũng sẽ chết theo. Khi họ chạm vào người hoặc cây cối, ma cũng sẽ bật té và chết trở lại.

Vì vậy, trong lễ tang, luôn có quy định phải buộc tay chân người đã khuất vào bả vai để tránh rước tai họa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy điều này hoàn toàn có cơ sở khoa học và không có liên quan gì đến quỷ nhập.

Lý do tại sao phải buộc chân tay người chết

Việc buộc chân tay cho người đã khuất trong phong tục lễ tang được giải thích bằng những kiến thức khoa học chứ không chỉ là những quan niệm tâm linh hay văn hóa. Khi cơ thể bắt đầu chết đi, trái tim sẽ ngừng đập và mạch máu ngừng lưu thông, cuối cùng cơ thể sẽ di chuyển sang hai màu rõ rệt.

Đồng thời, sự suy giảm mức ATP (Adenosine triphosphate), các phân tử vận chuyển năng lượng đến các tế bào, sẽ làm cho các bó cơ trong cơ thể bắt đầu cứng lại, bắt đầu từ vùng mí mắt và cơ bồ.

Các bó cơ sẽ dần mất đi ATP và có xu hướng dãn ra hoặc co lại tùy theo hướng vận động của cơ thể. Việc này có thể xảy ra vài giờ kể từ khi tim ngừng đập, máu ở bên trong cơ thể bị dồn xuống và đẩy hơi lên phía trên, cộng với sự co dãn của các cơ, khiến cho tử thi có vẻ đang di chuyển.

Đó chính là lý do tại sao việc buộc chân tay người đã khuất trở nên cần thiết. Buộc chân tay người đã khuất giúp tránh tình trạng co quắp các cơ và tử thi di chuyển.

Việc cố định người đã chết sẽ giúp quá trình co cứng và di chuyển diễn ra từ từ và thầm lặng, không làm người còn sống sợ hãi. Đồng thời, đây cũng là một cách giúp cho xác người chết đã cứng lạnh người hoặc co rúm không bỏ lọt áo quan.

Phong tục này được thực hiện trước khi đưa thi thể vào quan tài. Những dây buộc tay, buộc chân, buộc vai sẽ được cắt bỏ khi lễ khâm niệm nhập quan hoàn tất.

Nếu không buộc chân tay người chết?

Không, xác chết không thể di chuyển khi không buộc tay chân. Khi người chết, các cơ bắp sẽ chứa đựng nhiều axit nucleic và protein, dần dần sẽ phân hủy và trở nên cứng đơ, không thể di chuyển được. Buộc tay chân chỉ là một phần trong phong tục của người Việt Nam, không có tác dụng giúp xác chết không di chuyển hay tránh quỷ nhập tràng như quan niệm dân gian.

Xác chết sống lại và di chuyển trong truyền thuyết là có thật?

Hiện tượng kinh hoàng này xảy ra khi các sợi cơ mất dần ATP, làm cho chúng có xu hướng dãn ra hoặc co lại tùy thuộc vào hoạt động của cơ thể con người. Sau vài giờ kể từ khi tim ngừng đập, máu trong cơ thể bị dồn xuống và đẩy lên phía trên, kết hợp với sự co dãn của các sợi cơ khiến cho xác chết có vẻ như đang di chuyển.

Đó cũng là lý do tại sao chúng ta cần tắm rửa, nắn các khớp tay chân của người đã khuất cho mềm và cố định lại bằng dây. Việc cố định (buộc chân tay) người đã chết lại giúp quá trình co cứng và di chuyển diễn ra từ từ và êm dịu, không gây sợ hãi cho người còn sống. Nó cũng tránh được trường hợp xác chết bị co rúm không thể mặc quần áo.

Khi tổ chức lễ nhập quan, đưa thi thể vào quan tài thì tất cả các dây buộc tay, chân, vai… sẽ được cắt bỏ.

Xem thêm:

Những phong tục khác liên quan:

Có rất nhiều câu hỏi xoay quanh các tục lệ truyền thống trong lễ tang của người Việt Nam. Những tục lệ này được thực hiện để đảm bảo sự an nghỉ của linh hồn người chết và tránh những hiện tượng kỳ lạ, bất thường.

Một trong những tục lệ được thực hiện khi người chết chưa được nhập quan là đặt một bát cơm quả trứng, dựng đôi đũa trên bát cơm, cài quả trứng vào giữa hai chiếc đũa và thắp hương đặt lên trên đầu người chết suốt trong thời gian chưa nhập quan. Tục lệ này được cho là để bảo vệ người chết khỏi các tà khí xung quanh.

Tại sao người chết phải có bát cơm quả trứng?

Đây cũng là một câu hỏi thường gặp đối với nhiều bạn trẻ khi chứng kiến tang lễ diễn ra và câu trả lời đúng nhất là bữa cơm cuối cùng, sau bữa cơm này xác người chết sẽ phải nhập quan và chuẩn bị cho một chuyến đi mới sang thế giới bên kia.

Các lễ tang còn có tục cắm một cái cọc bằng kim loại suốt chân giường người chết, để đảm bảo không có ai chạm vào thi hài trong lúc chờ nhập quan. Đồng thời, việc thắp hương nến (hoặc đèn dầu) cho đến khi hạ huyệt không để tắt hương đèn cũng được thực hiện để thu hút tà khí, giữ cho không gian lễ tang trong sạch sẽ và an nghỉ.

Người sẽ phải chuẩn bị một nãi chuối và lư hương

Hai bên hương án, phía gần kề áo quan, người ta đặt hai cây chuối con để bảo vệ người chết khỏi các tà khí. Tục lệ dựng bó đuốc to ở giữa sân vào ban đêm trước lễ an táng cũng được thực hiện để đuổi đi các tà khí xung quanh và thu hút tà khí vào bên trong đốt cháy.

Chú ý không nhỏ nước mắt lên xác chết

Ngoài ra, người ta còn kiêng cữ để tránh nhỏ nước mắt vào thi hài và đốt lỗ hung sau lễ nhập quan để loại bỏ tà khí. Tục đốt pháo trong lễ tang chỉ được thực hiện ở một số vùng địa phương và là nét đặc trưng của nền văn hóa truyền thống.

Tại sao cần phải nhốt mèo khi nhà có người chết và tại sao lại phải trèo lên mái nhà dỡ một vài viên ngói, hoặc lá tranh (đối với nhà bịt nóc và ít cửa)? Đây là những tục lệ để đảm bảo an toàn cho linh hồn của người chết và tránh các hiện tượng kỳ lạ xảy ra.

Tạm kết

Trong nền văn hóa dân gian Việt Nam, quỷ nhập tràng được coi là một hiện tượng có hại, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với người sống. Vì vậy, phong tục buộc tay người chết được xem là biện pháp phòng chống quỷ nhập tràng.

Phong tục này không chỉ tồn tại trong nền văn hóa dân gian Việt Nam mà còn được thực hiện ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Tuy nhiên, phong tục này đã gây ra nhiều tranh cãi trong giới khoa học, bởi không có bằng chứng khoa học chính thức nào cho thấy sự tồn tại của quỷ nhập tràng.

Tuy nhiên, có câu “có thờ có thiêng, có kiêng có lành” nếu như không biết thì thôi nếu biết rồi thì kiêng một chút cũng chẳng chết ai. Nó sẽ giúp tâm của bạn thanh thản và bớt lo lắng hơn. Dù cho các câu hỏi “tại sao” vẫn còn rất nhiều, vì để giải đáp hết được câu hỏi tại sao đó thì cực kỳ hiếm người có thể làm được.

Lưu ý: Bài viết này chỉ mang mục đích tổng hợp thông tin để tham khảo, mọi nội dung được tạo ra thông qua việc khảo sát ý kiến, lời khuyên và đánh giá từ các bậc chuyên gia và người có kinh nghiệm trong văn hóa Việt. Mọi thông tin thắc mắc xin vui lòng liên hệ chúng tôi.

Xem thêm:

Tag: không nhắm; hoa viên; viên miền; người mất; chết người; chân người chết; buộc chân tay người chết; dịch vụ